සිද්ධියට සම්බන්ධ බවට සැක කෙරෙන පුද්ගලයා ප්‍රදේශයෙන් පලා ගොස් ඇති බව මාධ්‍ය හමුවකදී ප්‍රදේශයේ පොලීසිය සදහන් කර ඇති අතර “මේ අපරාධය කළ පුද්ගලයාගේ අරමුණ ගැන සිතාගත නොහැකි බව” ප්‍රදේශයේ අභ්‍යන්තර කටයුතු ඇමති Herbert Reul පැවසු බව මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබිණි. මෙය ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරයක්දැයි මාධ්‍යවේදියෙකු ඇසු ප්‍රශ්නයකට පිළිතුරු දුන් පොලිස් ප්‍රකාශකයෙකු මෙය සිතා මතා කළ ප්‍රහාරයක් බව පෙනෙන්නට ඇතත්, ත්‍රස්තවාදී ප්‍රහාරයක්ද, නැද්ද යන වග දැනට නිශ්චිතවම ප්‍රකාශ කළ නොහැකි බව කියා සිටියේය. ඔවුන් සතු සියලු සම්පත් භාවිත කරමින් අපරාධකරුවන් සොයා පුළුල් මෙහෙයුමක් ආරම්භ කර ඇති බව එම ප්‍රකාශකයා වැඩි දුරටත් සදහන් කර තිබේ.

-CNN ඇසුරෙනි-

Image Source: CNN News

2021 වසරේදි වතිකානුවේ න්‍යායික සභාව මෙම පිළිවෙතට ඉඩ නොදීමට තීන්දු කළ බව වාර්තාවූ නමුත් නවතම ඉල්මලීට ප්‍රතිකාර දක්වමින් පාප් වහන්සේ කියා සිටියේ විවාහය “පිරිමියෙකු සහ ස්ත්‍රියක් අතර ඇති සුවිශේෂී ස්ථාවර සහ නොබිදිය හැකි එකමුතුවක්” ලෙස පල්ලිය තේරුම්ගෙන ඇති අතර “මෙම විශ්වාසයට පටහැනි ඕනෑම ආකාරයක චාරිත්‍ර හෝ සම්ප්‍රදායන් වලින් වැළකී සිටිය යුතු බවත්ය. නමුත්,”ආශිර්වාදය ඉල්ලා සිටි විට, එය උපකාරය සදහා දෙවියන් වහන්සේට කරන ආයාචනයක්, වඩා හොදින් ජීවත්විමට කරන අයැදීමක්. විවාහය පිළිබඳ වැරදි සංකල්පයක් ප්‍රකාශ නොකරන ආශිර්වාද ආකාර එඩේර පුණ්‍යකර්මයක් ලෙස වටහා ගත යුතු බව” උන්වහන්සේ පැවසු බවට වාර්තා වේ. එහි වැඩිදුරටත් සදහන් වුයේ සමලිංගික යුවලකට නීත්‍යානුකූල විවාහයකින් පසුව දෙවියන්ගේ ආශිර්වාදය ලබාගැනීමට Angalican පල්ලියකට යා හැකි බවයි.

-BBC News ඇසුරෙනි- by Aleem Maqbool [Religion editor] Christy Cooney [Rome and London]

Photo Credits: www.gettyimages.com / www.salon.com

මෙහිදී වැඩිදුරටත් අදහස් දැක්වු ප්‍රධාන නිලධාරීන් තිදෙනා “අපි රැස්වීම් පවත්වන විට, ක්‍රියාත්මක වන සහන කටයුතුවලට බාධාවක් නොවන පරිදි සහ විපතට පත්වුවන්ට සහ මොරොක්කෝ ජනතාවට ගෞරවනීය ලෙස ඒවා පැවැත්වීමට වග බලා ගත යුතු බවත් මෙම අසීරු අවස්ථාවේදී, වාර්ෂික සමුළුව මෙහි පැවැත්වීමට කටයුතු සැලසීමෙන් ලෝක ප්‍රජාවට ඒත්තු යාවි කෙතරම් දුෂ්කර තත්ත්වයක සිටියත් මොරොක්කෝව සහ එහි ජනතාව තම ශක්තිය සහ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ලොවටම පෙන්වා දුන් ආකාරය. අපිද මීට සහභාගීවන්නන් ලෙස ආරක්ෂාව සහතික කිරීමට කැපවී සිටිනවා” යනුවෙන් පවසා තිබේ. IMF කළමණාකාර අධ්‍යක්ෂවරයා පැවසුවේ, රැස්වීම වෙනත් ස්ථානයකට ගෙන ගියහොත් එය මොරොක්කෝවේ ආගන්තුක සත්කාර අංශයට “තරමක විනාශයක්” වනු ඇති බවට මොරොක්කෝ අගමැති තමාට ප්‍රකාශ කළ බවයි.

-Reuters ඇසුරෙනි-

Photo Credit: www.reuters.com

නමුත් ඔහු නැවතත් ආයුධය ලබා ගැනීමට උත්සාහ කළ බවත් එහිදි ආරක්ෂක නිලධාරීන් ඔහුගේ අතට රබර් උණ්ඩයකින් වෙඩි තබා එය ව්‍යර්ථ කළ බවත් සදහන් වේ. එම ක්‍රියාව පැසසුමට ලක් කළ ෂෙරීෆ් පවසා තිබුණේ, සැකකරු නිලධාරීන්ට හානියක් කිරීමට බලාපොරොත්තු නොවු නමුත් සිය දිවි හානි කරගැනීමට ඉඩ තිබු බවත්, නිලධාරින්ගේ විශිෂ්ඨ බුද්ධිය සහ මෙවැනි අවස්ථාවන්ට මුහුණ දීමට ඇති විශේෂ හැකියාව නිසා තත්ත්වය පාලනය කළ බවත්ය. සැකකරු කිහිප වතාවක්ම වින්දිතයන්ට වෙඩි තබා ඇති අතර එක් පුද්ගලයෙකු උදව් ඉල්ලා අසල නිවසකට පැමිණි තිබු බවද බලධාරීන් පවසයි. පසුව ඔහු අසාධ්‍ය තත්ත්වයෙන් රෝහල් ගත කළ බවට වාර්තා වෙයි. තරුණයා අත්අඩංගුවට ගත් පසුව නිලධාරින් තවත් තුවාල ලැබු කාන්තාවන් අසල ධාවන පථයකින් සොයාගෙන තිබු අතර ඇය ඒ වන විටත් මිය ගොස් සිටි බව සඳහන්. ඇය සැකකරුගේ නෑයෙකු බව පසුව හදුනාගෙන ඇති බවටද වාර්තාවන අතර ABC Tampa අනුබද්ධ WFTS වාර්තා කර තිබුණේ තරුණයා වෙඩි තබා ඇත්තේ සිය මවට බවත් ඇගේ පෙම්වතාටද පස් වතාවක් වෙඩි තබා, ඔහුගේ වැඩිමහල් සහෝදරයාටද වෙඩි තැබීමට උත්සාහ කළ බවයි.

-ABC News ඇසුරෙනි-

Photo Credit: www.abcnews.com

ඔහු එම කාලයේ ජායාරූප ශිල්පියෙකු ලෙස වැඩ කිරීමට Los Angeles සි⁣ට New York වෙත පැමීණ සිටියේය. ඔහු සිදුවීම සිදුවු එම අඟහරුවාදා දිනයේ දුරකථ නය නාද වන තුරු බලා සිටියේ රාජකාරියෙන් නිවාඩුවක් ලබා ගැනීමටය. ලැබුණු දුරකථන පණිවුඩයෙන් කියවුණේ, ” අද ඔබගේ නිවාඩු දිනය බව ද න්නවා. නමුත් ඔබ මේ සිදුවීම පරික්ෂා කර බලනවානම් හොදයි” යනුවෙනි. New York නගරයේ වීදි වලට නවකයෙකු වුවද ජායාරූප 500 ක් පමණ තම කාචයේ සටහන් කර ගනිමින් ඔහු මෙම ඛේදවාචකය ආවරණය කර තිබිණි.

සිද්ධිය විස්තර කරමින් ඔහු මෙසේ පැවසීය, “මම උඩ බලාගෙන ගොඩනැගිල්ලේ ජායාරූප ගනිමින් සිටියා. හදිසියේම මම කාචය තුලින් දැක්කා ගොඩනැගිල්ල කඩා වැටීමට පටන් ගත් බව, එය එන්න එන්නම මගේ කැමරාවට සමිපවෙනව වගේ පෙණුනා. එවිටම ගිණි නිවන භටයෙක් ‘දුවන්න’ කියා පැවසුවා” බව ඔහු සදහන් කලේය. ඔහුගේ එක් ජායාරූපයක Joanne Capestro උතුරු කුළුණින් පැන ගිය ආකාරයද සටහන් වී තිබුණි. පසුව ඇය පවසා තිබුණේ “කවුරුවත් මාව විශ්වාශ කළේ නෑ මම එතනින් බේරිලා ආවා කියලා, මේ පින්තූරය මට ලොකු උදව්වක් වුණා ඒක එහෙම නෙවෙයි කියන්න” යනුවෙනි. 2018 වසරෙදි ඇය තමා අමතා ඇයගේ මංගල දිනයේ ජායාරූප ගැනීමට තමාගෙන් ඉල්ලා සිටි බව ඔහු පවසයි. ඔහු එය විස්තර කලේ “මම ඇගේ ජීවිතයේ හොදම දවස සහ නරකම දවස ජායාරූප ගත කළා” යනුවෙනි.

-BBC News ඇසුරෙනි-

Photo Credit: www.bbcnews.com

සංරක්ෂණයට අවශ්‍ය කටයුතු වැඩිදියුණු නොකළහොත් නුදුරේදීම දැනට සිටින කුරුල්ලන්ගේ ප්‍රමාණයෙන් අඩක්වත් ඉක්මනින්ම වද වී යනු ඇතැයිද වාර්තා වෙයි. මෙම ලැයිස්තුවේ සිටින විශ්මයජනක කහ පැහැති තොප්පියක් සහ කලු වෙස් මුහුණක් සහිත “Golden – Winged Warbler” මෙන් මොවුන්ද දැඩි අවධානමක පසු වෙයි. සත්ව පර්යේෂකයින් පවසන පරිදි මොවුන්ගේ වදවීමට බලපාන ප්‍රධාන හේතු කිහිපයක් තිබේ. වාසස්ථාන අහිමිවීම, දේශගුණික විපර්යාස, මානව සංවර්ධනය, වීදුරු වල හැපීමෙන් වන අනතුරු, ආක්‍රමණශීලී විශේෂ (ගෘහස්ථ බළලුන්) සහ පලිබෝධනාශක ඒ අතර ප්‍රධාන තැනක් ගනී. ඉහත හේතු ගෝලීය වශයෙන් සියලුම වන ජීවීන් විනාශයටද හේතු වී තිබේ.

කුරුල්ලන්ගේ ගහනය අඩු වීම ගැන අපි සැළකිලිමත් විය යුත්තේ ඇයි?

ඇමරිකානු කුරුළු සංරක්ෂණ ආයතනයේ සභාපතිවරයා පවසන්නේ “මෙය මනුෂ්‍යයන් ඉදිරියේදී මුහුණ දෙන දෙයක පෙර නිමිත්තක්” බවයි. වැඩිදුරටත් අදහස් දැක්වු ඔහු සදහන් කළේ ගල් අඟුරු ආකරවල සිට Canary කුරුල්ලන්ගේ වදවීම, උතුරු ඇමරිකාවේ සිදුවන පාරිසරික බිදවැටීම් පිළිබදව අපට සාක්ෂි සපයන බවයි. අප හුස්ම ගන්නා වාතය, අප පානය කරන ජලය, අප ගන්නා ආහාර මෙන්ම කුරුල්ලන්ගේ පැවැත්මද අප මෙන්ම ස්වාභාව ධර්මය මත රඳා පවතින බව ඔහු පවසයි. කුරුල්ලන්ට අහිමි වන විශාල ස්වභාවික වනාන්තර, තණබිම්, තෙත්බිම් සහ වගුරුබිම් ඒ ආකාරයෙන්ම අපටද අහිමිවන බව වැඩිදුරටත් සදහන් කරන ඔහු “එබැවින් ජීව විද්‍යාත්මක විවිධත්වය සහ දේශගුණික විපර්යාස යන දෙකම එකවර විසදා ගැනීමට අප උත්සාහ නොකරන්නේනම්, අප බොහෝ දේ මත යැපෙන ස්වභාවධර්මය අප කැමති ආකාරයටම ඒවාට ප්‍රතිචාර නොදක්වනු ඇති” බවයි. කුරුල්ලන් අපගේ පරිසර පද්ධතියට අත්‍යවශ්‍යම ජීවින් කොටසකි. ඔවුන් මල් පරාගනය කරයි, බීජ විසුරුවා හරියි. එමෙන්ම කෘමීන් හා මීයන් අනුභව කර ඔවුන්ගේ ගහනය පාලනය කරයි. එමෙන්ම ඔවුන්ගේ අලංකාරය අපගේ දෑස් පිනවයි. වසරින් වසර අඩු වෙමින් පවතින නමුත් ඔවුන් අපගේ දෙසවන් මනරම් කුරුළු ගීත වලින් පිනවයි. “කුරුල්ලන් මෙලොවින් අතුරුදහන් වෙනවාට අපි කැමති නෑ, සංරක්ෂණවාදී කෝණයකින් බලනවාට වඩා අපි ඔවුන්ට ප්‍රමුඛත්වය දිය යුතුයි. අවාසනාවකට වන ජීවීන්ට තමන්ගේම හඩක් නෑ” ඔහු එසේ කියයි. කුරුල්ලන් වදවී යාමෙන් බේරාගැනීමට අපට කළ හැකි දේවල් පිළිබදවද සදහන් වේ. වීදුරු වල ගැටීමෙන් පමණක් වසරකට ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ කුරුල්ලන් බිලියන 1ක් පමණ මිය යති. වීදුරු වල එපිට ඇති ගස්වල සහ අහසේ පරාවර්තනයන් ඔවුන්ට පියාසර කළ හැකි ස්ථාන ලෙස සිතා ඒවායේ ගැටී ඔවුන් මිය යති. උස් ගොඩනැගිලිවල පමණක් නොව නිවාස වල ජනෙල් වීදුරු වලද කුරුල්ලන් ගැටෙති. ඇමරිකානු කුරුළු සංරක්ෂණ වාර්තා අනුව වීදුරු නිසා සිදුව ඇති අනතුරු වලින් අඩක් පමණම සිදුවන්නේ නිවෙස් වල ජනෙල් වල ගැටීමෙනි. මෙම අනතුරු බොහෝ විට වසන්ත හා විශේෂයෙන් සරත් ඍතුවේ සංක්‍රමණික පක්ෂීන්ට සිදු වන අතර වසර පුරාම වීදුරු අනතුරු වාර්තා වෙයි.

ශූභාරංචිය නම් මෙම මරණ වලක්වා ගැනීමට ක්‍රම තිබේ. ඔබට ඔබේ නිවසේ ජනෙල් වල “Peel-on / Peel-off ” කරන Decals සවි කළ හැකිය. මේවායින් පාරජම්බුල කිරණ පරාවර්තනය කරන අතර අපට නොපෙනුනද බොහෝ කුරුල්ලන්ට ඒවා දර්ශනය වේ. එමගින් මෙම ගැටීම් අවම කර ගත හැකිය. “ඔබට මේවා සියලුම ජනෙල්වලට සවි කිරීමට අවශ්‍ය වන්නේ නෑ, වඩාත්ම අනතුරු සිදු විය හැකි ජනේල වලට පමණක් යෙදීම ප්‍රමාණවත්” ඔහු එසේ සදහන් කරයි. ඇමරිකානු කුරුලු සංරක්ෂණාගාරය සතුව පක්ෂී හිතකාමි නිෂ්පාදන සපයන රසායනාගාරයක් ඇති බවද ඔහු වැඩිදුරටත් සදහන් කළේය. ඔබ නව නිවසක් ඉදිකරන්නේනම් හෝ ජනෙල් සවි කර ඇත්නම්, ඔබට කුරුළු ආරක්ෂණ වීදුරු සවි කළ හැකිය. කුරුළු හිතකාමී ගොඩනැගිලි සැළසුම් සහ ඉහළ කුරුළු සංක්‍රමණයන් ඇති කාල වලදී රාත්‍රි “ආලෝක නිවා දැමීම” ප්‍රවර්ධනයට බොහෝ පක්ෂීන් සුරැකීමේ කණ්ඩායම් ජාතික මට්ටමින් ක්‍රියා කරයි. බොහෝ පක්ෂීන් කෘමි සතුන් අනුභව කරයි. ලොව පුරා කෘමි ගහනය අඩු වීම විශාල ආහාර හිගයක් ඇති වීමටද බලපා ඇති බව වාර්තා වේ. “පලිබෝධනාශක සහ වල් නාශක වෙනුවට ගෙවත්තේ ඇති තෘණ සහ කෘමීන් අනුභවයට කුරුල්ලන්ට ඉඩ සලසා දිය හැකියි. ඔවුන් හොද පලිබෝධනාශකයින්, ඔවුන් කෘමීන් ගොඩක් ආහාරයට ගන්නවා, ඒ නිසා ඔවුන් දිරිමත් කරන්න” සභාපතිවරයා පවසයි. එමෙන්ම කාබනික ගෙවතු වගාව, අලුතින් ගස් සිටුවීම සහ කුඩා වන ලැහැබ ඇති කිරීම මගින් කෘමි ගහනය වැඩි කරගත හැකිය.

මීළගට කුරුල්ලන් මුහුණ දෙන ප්‍රධාන ගැටලුවක් වන්නේ ආක්‍රමණශීලී සතුන්ය. විශේෂයෙන් නිවෙස්වල ඇති කරන බළලුන්ගෙන් ඔවුන්ට විශාල තර්ජනයක් එල්ල වේ. USDA සහ ලොව පුරා බහුවිධ අධ්‍යයනයන්ට අනුව නිදහසේ සැරිසරන ගෘහාශ්‍රිත බළලුන් දේශීය වනජීවීන්ට බරපතළ තර්ජනයක් එල්ල කරයි. ඇමරිකානු කුරුළු සංරක්ෂණ ආයතනයේ වාර්තා වලට අනුව, ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ පමණක් වසරකට කුරුල්ලන් බිලියන 2.4 පමණ බළලුන් විසින් මරා දමයි. බහුතරයක් කුරුළු සංරක්ෂණ කණ්ඩායම් පවසන්නේ මිනිසා විසින් කුරුල්ලන්ගේ මරණ වලට ඇති කළ විශාලතම මූලාශ්‍රය මෙය බවයි. “සෑම වසරකම වැඩිම කුරුළු මරණ වලට හේතුවන්නේ බළලුන් සහ වීදුරු වල ගැටීමයි. ඔබේ බළලා ගෘහස්ථව තබා ගන්න, අපහසු වුවත් ඔබේ අසල්වැසියන්ද ඔවුන්ගේ බළලුන් ගෘහස්ථව තබා ගැනීමට දිරිමත් කිරීමට උත්සාහ කරන්න” සංරක්ෂණ කණ්ඩායම් බළලුන් දුර බැහැර යෑම වැලැක්වීමට හැකි විශේෂ වැටවල් නිර්දේශ කරයි. “Cations” නම් බළලුන් එළිමහන් රදවනය ඒ අතරින් ප්‍රමුඛ වේ. මෙමගින් බළලුන්ට ගොදුරු ලුහුබැදීම අපහසු කරයි. එක්සත් ජනපදයේ සහ ලොව පුරා සර්ව මට්ටමින් කුරුලු වාසස්ථාන සුරැකීමට උපදේශකයන් සෑම දිනකම වෙහෙස වෙයි. රාජ්‍ය සහ පෞද්ගලික දෙපාර්ශවයේම උත්සාහයේ ප්‍රතිථලයක් ලෙස මේ වනවිටත් ජල පෝෂක ප්‍රදේශ සහ තෙත්බිම් ආරක්ෂා කිරීම සහ පිරිසිදු කිරීම මගින් පසුගිය වසර 20ක පමණ කාලය තුළ තාරාවන්ගේ, පාත්තයන්ගේ සහ හංසයන්ගේ ගහනය වැඩි කිරීමට ඔවුන් සමත් වී ඇත. මෙම පියවරයන්ගේ ප්‍රතිලාභ මිනිසුන්ටද ප්‍රයෝජනවත් වන අතර වැඩි ජලය බැස යෑමට ප්‍රදේශ, අඩු ගංවතුර සහ පිරිසිදු භූගත ජලය සපයයි. American Bird Conservancy, National Audubon Society සහ International Bird Rescue වැනි කණ්ඩායම්වලට මේ සදහා ඔබටද සහය විය හැකිය. “මේ ග්‍රහලෝකය සොයාගත් ආකාරයටම කලමණාකරණය කිරීමට අපි සෑම දෙනාටම වගකිමක් ඇත. අපි අපගේ බලපෑම් පුළුල් කරමින් පෘථිවි ග්‍රහලෝකයේ ස්වභාවය වෙනස් කරමින් සිටින අතර එය සම්පූර්ණයෙන්ම අවුල් නොකිරීමට අපට වගකීමක් ඇති බවද මට හැඟේ” යැයි ඇමරිකානු කුරුළු සංරක්ෂණ ආයතනයේ සභාපතිවරයා අවෂන් වශයෙන් සදහන් කළේය.

-CNN News ඇසුරෙනි-

Photo Credit: www.cnnnews.com

කෙසේ වෙතත් හමුදා ප්‍රකාශකයකු සදහන් කළේ ඇය යහපත් සෞඛ්‍ය තත්ත්වයෙන් පසුවන අතර නිරන්තරයෙන්ම හමුදා සහ සිවිල් වෛද්‍යවරුන්ගේ පරීක්ෂාවට ලක්වන බවයි. 2021 හමුදා කුමන්ත්‍රණයකින් පසුව බලයෙන් පහ කළ ඇය මේ වන විටත් හමුදාව විසින් රදවා තබාගෙන සිටී. හමුදාව ඇති කළ කුමන්ත්‍රණය හේතුවෙන් රට තුළ සිවිල් යුද්ධයක් ඇති වු අතර එමගින් දහස් ගණනක් ජීවිතක්ෂයට පත්වු බවද වාර්තා වෙයි. නොබෙල් ත්‍යාගලාභී සුකී, ජූලි මාසයේ ඇය රදවා සිටි සිරගෙදර සිට බුරුමයේ අගනුවර වන Nay Pyi Taw වෙත ගෙන ගොස් නිවාස අඩස්සියට පත් කරන ලද බවද වාර්තා වෙයි. ඇගේ දිගුකාලීන සමීපතමයන් බුරුමයේ BBC පුවත් සේවය සමග පවසා තිබුණේ, ඇය නිදන්ගත විදුරුමස් රෝගයෙන් සහ අඩු රුධිර පීඩනයෙන් පෙලෙන බවය. සිරගෙදර මුලාශ්‍රයන්ද ඇගේ විදුරුමස් රෝගය “උග්‍ර වී ඇති” බවට වාර්තා කළ බවද සදහන් වේ. තවද ඇගේ දත් කැක්කුම සමනය කිරීම සදහා මෘදු ආහාර සහ ජෙලි වර්ග ද ඇයට ලබා දෙන බව එහි වැඩි දුරටත් සදහන් වි තිබුණි.

එක්සත් රාජධානියේ වෙසෙන ඇයගේ පුතු Aris සදහන් කර තිබුණේ, ඔහුගේ මව “දැඩි කරකැවිල්ල” හේතුවෙන් වමනය කරමින් සිටින බවත් දැඩි අපහසුවෙන් ඒවා විද දරා ගන්නා බවත්ය. BBC බුරුම සේවයට කෙටි පණිවිඩයක් නිකුත් කරමින් 46 හැවිරිදි ඔහු වැඩිදුරටත් කියා සිටියේ “රෝගි සිරකරුවෙකුට නිර්දේශිත වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සදහා ප්‍රවේශය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම නිර්දය සහ කුරිරු ක්‍රියාවක්” බවයි. “ආහාර ගැනීමට නොහැකි තරම් වේදනාකාරී විදුරුමස් රෝග ඇති ඕනෑම කෙනෙකුට නිසි වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ලබාදීම ප්‍රතික්ෂේප කිරීම ඔවුන් දැඩි සෞඛ්‍ය අවධානමකට ඇද දැමීමක් බව” ඔහු වැඩිදුරටත් ප්‍රකාශ කළ බව සදහන්වේ. මියන්මාරයේ බලයේ සිටි ජාතික එක්සත් රජය සහ රටේ සියලුම දේශපාලන පක්ෂ වල සභාගයන් සුකී වැනි දේශපාලන රැදවියන්ට සුදුසු ප්‍රතිකාර ලබා දීම සදහා “ජුන්ටාවට බලපෑම්” කරන ලෙස ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවෙන් ඉල්ලා සිටින බවද වාර්තා වේ. මෙසේ ජුන්ටාව විසින් ඔවුන්ගේ විරුද්ධවාදීන්ට එරෙහි මර්නදයේදි රදවාගෙන සිටින දහස් ගණනක් රැදවියන් සමග සුකී ද කොන්දේසි විරහිතව නිදහස් කරන ලෙසට බොහෝ ලෝක නායකයන් ඉල්ලීම් කළ බව වාර්තා වෙයි. මේ අතර අඟහරුවාදා ඉන්දුනීසියාවේදි ආරම්භ වු ද්වි පාර්ෂික ආසියානු සමුළුවේදී මියන්මාරයේ දේශපාලන අර්බුදය එහි ප්‍රධානතම මාතෘකාව බවට පත් විය. මියන්මාරයේ අඛණ්ඩ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා සම්බන්ධයෙන් අග්නිදිග ආසියානු කලාපයේ නායකයින් මියන්මාර හමුදා බලධාරීන් හෙලා දැක ඇති බවටද වාර්තා වේ. හමුදා කුමන්ත්‍රණයෙන් පසුව කලාපීය රැස්වීමට ඔවුන් ආරාධනා නොලද දෙවැනි වසර මෙය බවද සදහන් වේ.

-BBC News ඇසුරෙනි-

Photo Credit: www.famouspeople.com /www.newsnationnow.com           /www.redcarpertnaija.com

මේ අතර අතිරික්ත නිෂ්පාදන නැවැත්වීමේ උත්සාහයක් ලෙස වයින් නිශ්පාදකයින් Olive වැනි වෙනත් නිෂ්පාදනයන් වෙත මාරු කිරීමට ද මුදල් ලබා දීමට නියමිත බවද සදහන් වේ. කර්මාන්තයට මුදල් යෙදවීමෙන් ආණ්ඩුව බලාපොරොත්තු වන්නේ, “වයින් මිල කඩා වැටීම නැවැත්වීම සහ එමගින් නව ආදායම් අවස්ථා සලසා දීමත් බව” ප්‍රංශ කෘෂිකර්ම අමාත්‍ය Marc Fesneau මහතා පැවසීය. එමෙන්ම “අනාගතය දෙස බලා පාරිභෝගිකයින්ගේ වෙනස්කම් සැළකිල්ලට ගෙන ඒ අනුව ඒවාට අනුවර්තනය විය යුතු බවද” ඒ මහතා වැඩි දුරටත් සසහන් කළේය.

පසුගිය වසරේ ජූනි සිට මේ වසරේ ජූනි දක්වා ගෙවුණු අවුරුද්දක කාලයේදී, යුරෝපීය කොමිසමේ දත්ත පෙන්නුම් කරන පරිදි, ඉතාලියේ 7%, ස්පාඤ්ඤයේ 10%, ප්‍රංශයේ 15%, ජර්මනියේ 22% සහ පෘතුගාලයේ 34% පමණ වයින් පරිභෝජනය පහත වැටී ඇති නමුත්, ලොව විශාලතම වයින් නිෂ්පාදන ප්‍රදේශය වන Bloc හි නිෂ්පාදනය 4% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.

-BBC News ඇසුරෙනි-

Photo Credit: www.liquor.com / www.thelocal.com / www.sciencephoto.com

1954 වසරේදී ඉදිකරන ලද මෙම වැට 150km පමණ දුරට විහිදෙයි. නෝර්වේජියානු කෘෂිකර්ම ඒජන්සිය පැවසුවේ එරට Hamborgvatnet සහ Storskog නගර අතර මෙම ප්‍රතිසංස්කරණ සිදු කිරීමට නියමිත බවයි. Norway Kroner මිලියන 3.7 (US$348,000) මෙම ඉදිකිරීම් සදහා වැය වන අතරම ඉදිකිරීම්කටයුතු ඔක්තෝබර් 1 වන දින විට අවසන් කිරීමට නියමිත බවද සදහන් වේ. කෙසේ නමුත් මෙම කාර්යය කිරීමේදී නොර්වේජියානු කම්කරුවන් මුහුණ දෙන ප්‍රධානම අභියෝගය නම් කිසිම හේතුවක් නිසා රුසියානු දේශසීමාවට ඇතුළු වීමට ඇති නෙහැකියාවයි. එම නිසා ඔවුන්ගේ ගෙවීම් ඉහළ දැමීමටද සිදු වු බව නෝර්වේ නියෝජිත ආයතනයේ Magnar Evertsen පැවසීය. රුසියානු වීසා බලපත්‍රයක් නොමැතිව සේවකයකු රුසියානු භූමියට ඇතුළු වන්නේ නම්, එය නීති විරෝධී ඇතුළුවීමක් ලෙස සැළකේ. මෙම මුවන්ගේ දේශසීමා මාරුව මේ වන අමතර නිලධාරීවාදයක් දක්වා විහිදී ඇති අතර රුසියාව දෙවතාවක් වන්දි ඉල්ලීම්ද කළ බවට වාර්තා වෙයි. රුසියාවේ Murmansk ප්‍රදේශයේ පැතිර ඇති Pasvik Zapovednik ස්වභාවික රක්ෂිතයේ තෘණ කෑමට රැසියානු දේශසීමා තරණය කල එක් මුවෙකු සදහා Kroner 50,000 [US$ 5000 ක් පමණ] ගෙවීමට නෝර්වේජියානු රජයට සිදුවේ. එමෙන්ම වරක් සතුන් විශාල වශයෙන් වනෝද්‍යානයට ඇතුළු වු විටකදී රුසියාව Kroner මිලියන 47ක් ඉල්ලා සිටි බවද වාර්තා වෙයි. මේ වසරේ මේ දක්වා රුසියාවට ඇතුළු වු සතුන් 42 න් 40 ක් නැවත නෝර්වේ වෙත ගෙනැවිත් ඇති අතර ඉතිරි දෙදෙනාත් හැකි ඉක්මනින් රැගෙන ඒමට බලාපොරොත්තු වන බවද නෝර්වේ බලධාරීන් පවසයි.

නැවත රැගෙන ආ සතුන්ද ආපසු රුසියාවට යා හැකි බැවින් එම සතුන් ඝාතනය කල බවත්,නෝර්වේජියානු ආහාර සුරක්ෂිතතා අධිකාරිය ආරක්ෂක හේතුන් මත මල සිරුරු විනාශ කල බවත් රජයේ ආයතනය නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේය. මධ්‍යම සහ ආර්ටික් නෝර්වේ සිටින ආදී වාසි Sami ජනතාව මේ මුවන් රංචු කරනු ලබයි. කලින් Lapps ලෙස හැදින්වුණු මොවුන් මධ්‍යම ආසියාවෙන් ආරම්භ වී මීට වසර 9000 කට පමණ පෙර ඔවුන්ගේ මුවන් සමග ආර්ටික් යුරෝපයේ පදිංචි වු බවට විශ්වාස කෙරේ. ඔවුන් සාම්ප්‍රදායිකව ජීවත් වන්නේ නෝර්වේහි උතුරු ප්‍රදේශ වල සිට ස්වීඩනය සහ ෆින්ලන්තය හරහා රුසියාව දක්වා විහිදෙන Lapland හීය. ඔවුන්ගේ බහුතරයක් ජීවත්ව න්නේ ආර්ටික් කලාපයේ නෝර්වේජියානු දේශසීමාවේය.

-ABC News ඇසුරෙනි-

Photo Credit: www.dailyexpress.com /www.abcnews.com

2021 අගෝස්තු මාසයේ තලෙයිබාන්වරු ඇෆ්ගනිස්තානයේ පාලනය අත්පත් කර ගත් දා පටන් එරට කාන්තාවන්ගේ ජීවිත විශාල ලෙස වෙනස් විය. අවුරුදු 12ට පසු අධ්‍යාපනය ලැබීම,තමන්ට කැමති ඇදුමක් ඇදීම හෝ කිලෝමීටර් 72කට වඩා වැඩි දුරක් තනිව ගමන් කිරීමට ඹවුන්ට දැන් අවසර ලැබුණේ නැත. Nina ද කාන්තාවන් සදහා වන ආසියානු විශ්වවිද්‍යාලය [AUW] විසින් සංවිධානය කරන ලද වැඩසටහන් හරහා අධ්‍යාපනය සදහා එරටින් පිටවු කෙනෙකි. තලෙයිබාන්වරු බලයට පත් වු වහාම මෙම විශ්ව විද්‍යාලය වෙත ඇෆ්ගන් ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන්ගෙන් උදව් ඉල්ලා ඇමතුම් ලැබීමට පටන් ගත්තේය. තමා ඔවුන් එරටින් ඉවත් කළ යුතුය යන අවබෝධයෙන් සිටි බව එම විශ්ව විද්‍යාලයේ නිර්මාතෘ Kamal Ahmad මහතා පවසයි.

බටහිර හමුදාවන් එරට හැර යද්දී AUW මැදිහත්ව කාන්තාවන් 148 දෙනෙකු කාබුල් නුවරින් ඉවත්කරගැනීමට සමත්විය. මේ සදහා පුහුණුකරුවන් 7 දෙනෙක් තුන් වතාවක් ගුවන්තොටුපළ වෙත ගමන් කළේ තමාට ඇති බිහිසුණු අවධානමද නොතකමිනි. අගොස්තු 26 වෙනිදා කාන්තාවන් පිටවීමේ පර්යන්තයට පැමිණෙන විටම ගුවන්තොටුපොළේ එක් ගේට්ටුවක් පිටත සිදුවු මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ ප්‍රහාරයකින්පුද්ගලයන් 150 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගියහ. “අතිශයින්ම බිහිසුණු ගමනකින් පසුව ගුවන්තොටුපොළ වෙත ගිය පිරිස එක්සත් ජනපද හමුදාව සමග ගුවන් යානයට ගොඩ වී සෞදි අරාබියට නිරුපද්‍රිතව පැමිණි බව” Ahmad මහතා පැවසීය. කාන්තාවන් 148 දෙනාම දැන් සිටින්නේ එක්සත් ජනපදය පුරා පිහිටා ඇති විශ්ව විද්‍යාල වලයි, එය නරක ප්‍රතිථලයක් නෙවෙන බව තමාට හැගෙන බව ඔහු වැඩිදුරටත් සදහන් කළේය. එතැන් සිට මේ දක්වා ඇෆ්ගන් කාන්තාවන් 450 දෙනෙකු පමණ එරටින්ඉවත් කරගෙන ඇත. මෙම සිසුවියන් බංග්ලාදේශයේ විශ්ව විද්‍යාලයේ හෝ එක්සත් ජනපදයේ බ්‍රවුන් විශ්ව විද්‍යාලය සහ එක්සත් රාජධානියේ ඔක්ස්ෆර්ඩ් සහ මැන්චෙස්ටර් වැනි හවුල්කාර විශ්ව විද්‍යාල වෙත යවා ඇත. AUW තවත් කාන්තාවන්ට උපකාර කිරීමට බලාපොරොත්තු වන අතර ඔවුන්ගේ ඉලක්කය ඇෆ්ගන් කාන්තාවන් 1000 ක් වත් එරටින් සුරක්ෂිතව ඉවත්කරගෙන අධ්‍යාපනය ලැබීමට ඔවුන්ට ශිෂ්‍යත්ව ලබා දීමයි.

-BBC News ඇසුරෙනි-

Photo Credit: www.grounsounds.com /www.bbcnews.com